Czy życie i praca w Hiszpanii są atrakcyjne dla Polaka?
Praca w Hiszpanii kojarzy się głównie z pracą sezonową. Polacy od lat wyjeżdżali zbierać tam owoce i pracować w rolnictwie. Hiszpania to także olbrzymi przemysł turystyczny, który w ciepłych miesiącach daje pracę tysiącom osób. Od połowy 2006 roku możemy jednak pracować w Hiszpanii zupełnie legalnie i bez żadnych ograniczeń. Nie spowodowało to, jak na razie, lawinowego wzrostu ilości wyjeżdżających tam osób. Kraj ten nigdy nie będzie tak popularny jak Wielka Brytania czy Irlandia. Zobaczmy jakich warunków życia i pracy mogą oczekiwać osoby, które wybiorą właśnie Hiszpanię.
Do czerwca 2006 roku w Hiszpanii pracowało legalnie nie więcej niż 40 tysięcy Polaków (ilość osób posiadających dokumenty pobytowe). Jakie są powody umiarkowanego zainteresowania polskich pracowników Hiszpanią?
Po pierwsze, bariera językowa. Języka angielskiego uczył się w szkole prawie każdy młody człowiek. Język hiszpański nie jest już tak popularny, a bez jego znajomości ciężko jest znaleźć atrakcyjną pracę. Trzeba pamiętać, że w Hiszpanii obowiązują także języki regionalne. Warto znać podstawy języka obowiązującego w regionie, do którego się wybieramy. Swoje języki mają głównie mieszkańcy Galicji, Katalonii czy Kraju Basków.
Drugi powód to niskie płace. Miesięczna minimalna stawka w Hiszpanii to 672 euro. Dla porównania w Irlandii wynosi ona 1293 euro.
Mimo to, to bardzo atrakcyjny kraj dla osób szukających dorywczego zajęcia. Klimat jest przyjazny, a w sezonie letnim zapotrzebowanie na pracowników jest bardzo duże. Kraj boryka się też z brakiem wykwalifikowanej siły roboczej. Bez problemu pracę znajdą lekarze i na przykład spawacze.
Jakich pracowników potrzebują Hiszpanie?
Polaków pracujących w tym kraju można podzielić na trzy podstawowe grupy.
Pierwsza to specjaliści, których brakuje w Hiszpanii. Należą do niej lekarze, inżynierowie, informatycy czy architekci. Jest to grupa najlepiej zarabiająca i niemająca problemu ze znalezieniem pracy w jakimkolwiek kraju.
Druga grupa, najbardziej rozchwytywana, to grupa wykwalifikowanych pracowników fizycznych. Poszukiwani są murarze, cieśle, tynkarze, operatorzy maszyn, spawacze, blacharze i wielu innych.
Trzecia grupa to pracownicy sezonowi. W rolnictwie poszukiwani są pracownicy do zbioru truskawek, oliwek, czy winogron. Co ciekawe, pracowników w rolnictwie potrzeba przez cały rok. Popularny jest także sektor hotelarsko-gastronomiczny. Łatwo znaleźć pracę jako kelner, barman, ale także jako organizator czasu wolnego. Te ostatnie zajęcia wymagają raczej dobrej znajomości języka hiszpańskiego.
Mimo, że bezrobocie w Hiszpanii nie należy do najniższych w Europie i wynosi 8,4 proc., to ofert pracy jest dużo. Obywatele tego kraju niechętnie podejmują bowiem pracę ciężką i nisko opłacaną. Występuje tu identyczne zjawisko jak w naszym kraju. Wiele osób wybiera pracę w Irlandii lub Wielkiej Brytanii, gdzie zarobki są wyższe niż w Hiszpanii. Dlatego pracodawcom ciężko znaleźć pracownika na nisko opłacane stanowisko. Taka sytuacja dotyczy również lekarzy, którzy także emigrują do krajów, gdzie ich zarobki są dużo wyższe.
Wiele zawodów wymaga zdania egzaminów państwowych, dopuszczających do ich wykonywania. Jest to konieczne w przypadku wykonywania zawodu urzędnika, nauczyciela, a nawet stewardesy na lotnisku.
Płaca
Minimalna płaca to w Hiszpanii 537 euro miesięcznie i rzeczywiście są osoby zarabiające takie stawki. Jest to ponad milion osób. Zarobki pracowników wykonujących proste czynności nie są wysokie. Osoby pracujące jako kelnerzy, kasjerzy lub sprzątacze zarabiają kilkaset euro miesięcznie. Ci, którzy posiadają kwalifikacje lub pracują w biurach mogą liczyć na wyższe zarobki. Ich płace wynoszą już często więcej niż tysiąc euro. Wykwalifikowany robotnik o poszukiwanej profesji dostaje często około 2 tysięcy euro. Absolutną elitę stanowią specjaliści z wyższym wykształceniem. Lekarz lub informatyk zarobi ponad 3 tysiące euro.
Hiszpański pracownik dwa razy w roku otrzymuje dodatkową pensję. Jest tak w lecie i w okresie świąt Bożego Narodzenia.
Warunki pracy
Tydzień pracy wynosi 40 godzin. W miesiącach letnich, skracany jest do 35 godzin. System pracy jest jednak inny niż w naszym kraju. Pracuje się zazwyczaj od godziny 8 lub 9. W środku dnia pracownicy mają dwu-, trzygodzinną przerwę obiadową, czyli tak zwaną sjestę. Po przerwie kontynuują pracę. Do domów wracają około godziny 20. Ilość nadgodzin nie może przekroczyć 80 godzin rocznie. Pracodawca musi za nie zapłacić, albo przyznać pracownikowi dodatkowe dni wolne. Urlop to minimum 30 dni w roku. Wlicza się do tego także dni wolne od pracy. Hiszpania jest krajem o znacznej ilości świąt i dni wolnych.
Gdzie szukać ofert pracy?
Najpewniejszym sposobem jest znalezienie pracy już w kraju. Ofert nie jest tak dużo jak w przypadku Wielkiej Brytanii czy Irlandii, ale agencje pośrednictwa zajmują się także tym rynkiem. Pracy szukać możemy także w urzędach pracy, a zwłaszcza w oddziałach wojewódzkich. Często zdarza się bowiem, że organizują one rekrutację na zlecenie hiszpańskich urzędów lub firm i agencji.
Oferty należy bardzo dokładnie sprawdzić. Często zdarza się bowiem nieuczciwy pośrednik. Warto korzystać z pośrednictwa legalnie działających agencji. Dobrym sposobem na sprawdzenie oferty jest skorzystanie z jednego z licznych forów internetowych poświęconych pracy w Hiszpanii. Znajdują się tam ostrzeżenia przed oszustami.
Od 1 maja 2006 roku Polacy mają w Hiszpanii takie same prawa jak jej obywatele. Jeśli więc pracy poszukiwać będziemy już po wyjeździe, warto zarejestrować się w tamtejszym urzędzie pracy. Hiszpańskie służby zatrudnienia połączone są w ogólnokrajową sieć. Korzystać możemy z dostępnych tam ofert pracy oraz szkoleń i ewentualnych zasiłków. Aby się zarejestrować musimy okazać paszport i adres zamieszkania na terenie Hiszpanii.
Urzędy pracy oferują wiele ciekawych kursów, z których możemy korzystać wielokrotnie. Możemy zapisać się na przykład na kursy komputerowe i symulujące prowadzenie prywatnej firmy.
Swoje usługi proponują nam także pozarządowe agencje pośrednictwa i agencje pracy tymczasowej. Niektóre z nich pobierają jednak opłaty. Dlatego warto sprawdzić to przed skorzystaniem z usługi.
Ofert pracy może poszukać także na stronach Europejskich Służb Zatrudnienia EURES. W Europie rozsiana jest sieć doradców EURES, o których możemy otrzymać informację o ofertach oraz o warunkach życia i pracy w wybranym przez nas kraju.
Dobrym źródłem ogłoszeń są także gazety. Posiadają one specjalne części poświecone ofertom pracy. Najwięcej ogłoszeń znajdziemy w wydaniach niedzielnych. Główne hiszpańskie dzienniki to "El Pais" i "El Mundo". Korzystać możemy także ze stron internetowych prowadzonych przez większość gazet.
W każdym mieście powinniśmy znaleźć Telecentrum, w którym możemy bezpłatnie korzystać z Internetu.
Podatki
W Hiszpanii obowiązuje podatek progresywny. Oznacza to, że im więcej zarabiamy, tym większe płacimy podatki. Wysokość podatku wynosi odpowiednio:
dla dochodu od 0 do 4 000 euro - 15%
dla dochodu od 4 000 euro do 13 800 euro - 24%
dla dochodu od 13 800 euro do 25 800 euro - 28%
dla dochodu od 25 800 euro do 45 000 euro - 35%
dla dochodu powyżej 45 000 euro - 45%
Deklaracje podatkowe składa się w maju i czerwcu.
Inne podatki są podobne do tych z pozostałych części Europy.
Życie codzienne
Koszty codziennego życia zależą od wielu czynników. Osoba pracująca przy zbiorze owoców na wsi na pewno nie będzie miała tak wielu okazji do wydawania pieniędzy jak osoby mieszkające w mieście. Integralną częścią hiszpańskiego stylu życia jest spędzanie czasu w towarzystwie poza domem. Tamtejsze bary i ulice są pełne do późnych godzin nocnych. Ceny w barach i restauracjach są wysokie.
Żyjąc oszczędnie, można wydać na życie około 600 euro miesięcznie. Kwota ta obejmuje wynajęcie pokoju, jedzenie, przejazdy i inne podstawowe potrzeby. Koszty życia są wyższe w większych miastach. Średnie koszty wynajęcia pokoju to około 2[tel]euro. Jeśli chcemy wynająć mieszkanie samodzielnie to koszty wyraźnie wzrosną. Trzeba się liczyć z sumą od 450 do 1000 euro.
Ofert wynajmu najlepiej szukać w prasie (najlepiej w gazetach lokalnych) lub Internecie. Dobrym sposobem na znalezienie lokum jest wizyta na uczelni albo w kościele. Znajdują się tam ogłoszenia osób wynajmujących mieszkanie lub szukających współlokatorów. Specyficzną rolę pośrednika pełnią polskie parafie. W Madrycie są trzy polskie kościoły. Ksiądz podczas mszy czyta oferty pracy. Znajdziemy tam także oferty wynajmu mieszkań.
Ceny w sklepach nie są już dla Polaków szokujące. Niektóre artykuły spożywcze można kupić w porównywalnych cenach. Tanie jedzenie znajdziemy przede wszystkim w supermarketach. Trzeba się jednak liczyć z wydaniem ponad 200 euro miesięcznie na codzienne potrzeby.
Transport miejski jest raczej drogi. W wielu miastach nie ma biletów miesięcznych. Bilet na metro w Madrycie kosztuje 6 euro za 10 przejazdów. Najtańszy bilet miesięczny kosztuje w Madrycie 30 euro. Najpopularniejszym ogólnokrajowym środkiem transportu są autobusy. Na rynku działa kilka firm oferujących przejazdy pomiędzy miastami. Raczej nie spotkamy się ze zniżkami dla studentów. Autobusy dzielą się na normalne, pośpieszne i luksusowe. Na niektórych liniach obowiązują kilkuprocentowe zniżki.
Sieć kolejowa nie jest dobrze rozwinięta, a pociągi są drogie.
Transport lotniczy nie jest tak dobrze rozwinięty jak w krajach anglosaskich. Jest jednak bardzo wiele połączeń tanich linii lotniczych z Wielkiej Brytanii.
Nieodzownym elementem współczesnego życia jest telefon komórkowy. Hiszpańscy operatorzy nie mają specjalnych ofert dla dzwoniących do Polski. Naszych rodaków jest tam po prostu zbyt mało.
Najtańsze rozmowy oferowane są osobom płacącym abonament. Telefony na kartę są droższe. Na krótką metę jest to jednak jedyny sensowny wybór.
Czy warto szukać pracy w Hiszpanii?
Hiszpania to kraj, który przyciąga czymś innym niż wysokie zarobki. Ci, którzy chcą przywieźć dużo pieniędzy do domu wybierają obecnie raczej kraje północnej Europy. Bardzo duża ilość osób wyjeżdża tam zwabiona egzotyką i ciekawą kulturą lub chęcią nauczenia się języka. Wiele z nich zostaje.
Na wykwalifikowanych stanowiskach jest jednak mało Polaków, a osobom z wyższym wykształceniem trudno o ambitną pracę na wysokim poziomie. Wyjątek stanowią lekarze, informatycy i inni poszukiwani specjaliści.
Na pewno jednak w dalszym ciągu jest to kraj, gdzie osoby zarabiające najniższe stawki wiodą w miarę normalne życie, nie martwiąc się o przetrwanie do następnego miesiąca.
Przydatne strony i adresy
Portale z ofertami pracy i sprzedaży oraz wynajmu nieruchomości:
www.compraventa.com
www.segundamano.es.
Portal wyspecjalizowany w ofertach pracy:
http://www.laboris.net/.
Internetowe wydania gazet:
www.lavanguardia.es
www.elpais.es
www.elmundo.es.
Strona największego przewoźnika autobusowego:
www.alsa.es.
Lista zawodów wymagających potwierdzenia kwalifikacji:
http://www.mec.es/mecd/jsp/plantilla.jsp?id=85&area=titulos.
Strona z danymi publicznych urzędów pracy:
http://www.inem.es/inicial/mapa_ccaa.html.
Spis legalnych agencji pośrednictwa pracy:
http://www.mtas.es/empleo/ett-OIA/ett_prov.htm.
Strona urzędu skarbowego:
www.aeat.es.
http://www.gazetapodatnika.pl/artykuly/czy_zycie_i_praca_w_hiszpanii_s
a_atrakcyjne_dla_polaka-a_1180.htm